روش های پرورش غاز

 از انواع روش های پرورش غاز میتوان:

پرورش در سالن بسته
پرورش به صورت سالن و مرتع
پرورش به صورت سیستم باز
پرورش در شالیزار مناسب منطقه ی شمال ایران و سایر شالی کاری های کشور
پرورش توأم غاز و ماهی در استخر های پرورش ماهی مناسب حاشیه ی رودخانه های کشور. 

مرحله ی ابتدایی پرورش دشوارترین است که تا سه هفتگی طول می کشد. در این مرحله جوجه ها به شدت به سرما حساسند. برای سه روز اول دمای سالن ۳۴ تا ۳۶ درجه ی سانتی گراد و در پایان هفته دما به ۳۲ درجه می رسد. در پایان هفته ی دوم دما به ۲۴ درجه کاهش می یابد .

تخم غاز:
تخم غاز حدودا 2 برابر درشت‌تر از تخم‌مرغ است و پوسته آن ۱٫۵ برابر ضخیم‌تر از پوسته تخم‌مرغ است. زرده تخم غاز کم‌آب‌تر و چرب‌تر از تخم‌مرغ است. درصد سفیده تخم غاز ۵۲٫۵، زرده ۳۵٫۱ و پوسته ۱۲٫۴ است. 
جوجه کشی غاز:
طول مدت جوجه‌کشی در این پرندگان 30روز است. ۲۷ روز در ستر با دمای ۳۷٫۷ درجه سلسیوس و رطوبت ۶۰ تا ۶۵ درصد و ۳ روز آخر در هچر با ۳۷ درجه سلسیوس و رطوبت ۸۰ درصد. تخم‌ها در دستگاه جوجه کشی  باید به حالت افقی قرار بگیرند و با زاویه ۱۸۰ درجه بچرخند. خنک‌سازی تخم‌ها هر ۲ روزیک بار برای ۱۵ دقیقه صورت می‌گیرد. از روز پانزدهم هم هر ۲ روز یک بار تخم‌ها را با آب ۳۷٫۵ درجه سلسیوس اسپری می‌کنند. 

دستگاه جوجه‌کشی باید ۲۱ درصد اکسیژن داشته باشد. بهترین وزن تخم غاز برای جوجه‌کشی ۱۲۰ تا ۱۶۰ گرم است. 

محل نگهداری و پرورش غازهای اهلی :
برای نگهداری غازها کافی است که محلی سرپوشیده برای آنها درنظر گرفت تا غازها از هوای گرم و نور مستقیم خورشید در تابستان در امان باشند و نیز در زمستان از برف و باران در زمستان در امان باشند.  بدین  صورت که برای هر جوجه غاز در هفته اول زندگی ۰۸/۰ متر مربع و در هفته دوم ۰/۱۵ مترمربع سطح در نظر باید گرفت وتا زمان رفتن به چراگاه کمی هم بر اندازه سطح گفته شده باید افزود. 

خصوصیات تغذیه‌ای غازها:
 در شالیزار‌ها پس از درو، مزرعه را از کرم ساقه‌خوار و در باغ‌ها از حون و ات موذی پاک می‌کند. غاز ها میتوانند  از علوفه  های مختلف مانند شبدر، یونجه، سیلوی ذرت، علوفه غلات و تفاله چغندر استفاده کنند. مصرف سنگ‌ریزه برای غاز لازم است.

بنابر این غاز ها نسبت به سایر پرندگان سازگاری بهتری با هر نوع غذای موجود دارند. 

بهداشت و بیماری‌های غازها:

 عامل بیماری در غاز‌ها عبارتند از پرورش غیر هم‌سن، رطوبت بستر و محیط و در نتیجه آلودگی بیشتر، بروز بیماریهای انگلی در پرورش توأم با ماهی و استفاده از خوراک در محیط آزاد.

بیماری‌های غاز شامل بیماری‌های عفونی ناشی از ویروس‌ها، باکتری‌ها، پروتوزوآها، قارچ‌ها و بیماری‌های انگلی است.

از بیماری‌های مهم غاز می‌توان این‌ها اشاره کرد: نیوکاسل شامل ۵ تیپ، آنتریت ویروسی، مایکوپلاسموز شامل مایکوپلاسما گالی سپتیکوم (MG) و مایکوپلاسما سینوویه (MS)، کولی باسیلوز توسط باکتری اشرشیاکولی با حدت زیاد، تورم کلوآک (چسبندگی مقعد) در شرایط آلوده و کوکسیدیوز توسط تکاخته ایمریا با اسهال خونی در جوجه‌های ۳ تا ۱۲ هفته.

تغذیه غاز:

 جیره پیش‌دان بصورت کرامبلا پلت ریز توصیه می‌شود. جیره پیش‌دان جوجه غاز‌ها برای سه هفته اول پرورش ۲٫۵ تا ۲٫۷ کیلوگرم است و مقدار آب ۷ تا ۸ لیتر می‌باشد. بعد از ۲۱ روز مصرف کنسانتره آنان را تا ۲۵ درصد کاهش داده و برای غاز ها علوفه تهیه می‌کنند. 

اگر برای چرا به مرتع برده شوند، باید دان اصلی را پس از بازگشت از چرا به آن‌ها داد؛ چون با استراحت شبانه غذا بهتر هضم و جذب می‌شود. وزن آن‌ها در یک ماهگی به ۵/۱ کیلوگرم می‌رسد.

اغلب پرورش دهندگان غاز  تا ۲۰ روزگی از این جیره‌ها استفاده می‌کنند و از ۲۱ روزگی به بعد جوجه‌ها را به چرا می‌برند تا هزینه‌ها کاهش یابند. با این روش ۲۵ درصد افت وزن زنده نسبت به پرورش در سالن بسته راداریم، اما باز هم با توجه به مزیت اقتصادی آن ارزش دارد. 

تغذیه غاز تخمگذار:
چرا در مراتع مرغوب برای گله‌های مادر تا سن ۶ هفتگی قبل از تولید لازم می باشد. در فصل تولید با جیره ۱۶ درصد پروتئین تغذیه می‌شوند و در اوج تولید می‌توان ۲۰۰ گرم کنسانتره به غاز داد.
 

منابع:
دکتر محمد صادق مددی , دکترای تخصصی dvsc , دانشیار دانشگاه سراسری تبریز بیماری های طیور 

madadi@tabrizu.ac.ir

دکتز ذوالفقار رجبی , دکترای تخصصی dvsc , دانشیار دانشگاه سراسری تبریز بیماری های طیور 

rajabi@tabrizu.ac.ir 

نشانی

بیمارستان دامپزشکی دانشگاه سراسری تبریز : تبریز - بلوار شهدای غواص - روبه رو شهرک خاوران  

شماره بیمارستان دامپزشکی :

04136378743

خاستگاه و منشأ گونه‌های غاز اهلی

معرفی نژاد‌های غاز

نژاد های رایج برای پرورش